Cảnh báo ‘cơn sóng ngầm’ suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi: 3 việc cha mẹ cần làm ngay để con không thấp còi, kém sức

Thực trạng đáng lo ngại về suy dinh dưỡng ở trẻ

Mỗi đứa trẻ sinh ra đều mang trong mình một hành trình lớn lên kỳ diệu. Nhưng hành trình ấy đôi khi bị gián đoạn bởi một “kẻ thù thầm lặng” – suy dinh dưỡng.

Ở Việt Nam, dù đời sống đã được cải thiện, nhưng tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng vẫn còn cao, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa. Suy dinh dưỡng không chỉ khiến trẻ chậm phát triển thể chất, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí tuệ, sức đề kháng và tương lai sau này.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có tới 54% trẻ suy dinh dưỡng dưới 5 tuổi ở các nước đang phát triển tử vong do thiếu dinh dưỡng ở mức độ vừa và nhẹ. Ở Việt Nam, dù đã có nhiều tiến bộ trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, nhưng tình trạng trẻ còi cọc, nhẹ cân vẫn còn tồn tại, đặc biệt ở những vùng nông thôn, miền núi, nơi điều kiện kinh tế khó khăn và nhận thức dinh dưỡng còn hạn chế.

Theo số liệu điều tra toàn quốc năm 2023, tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi của Việt Nam là 18,2% (thuộc nhóm các quốc gia có tỉ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi trẻ em ở dưới mức 20%, là mức trung bình theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới). Tuy nhiên tỉ lệ này vẫn còn cao ở vùng trung du và miền núi phía Bắc (24,8%) và Tây Nguyên (25,9%).

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, nguyên nhân chính đến từ việc trẻ không được nuôi dưỡng đúng cách: bú mẹ không đủ sữa, ăn dặm quá sớm hoặc không đúng thời điểm, khẩu phần ăn nghèo nàn, thiếu đa dạng, cùng với điều kiện vệ sinh kém và bệnh tật kéo dài.

Vậy làm thế nào để bảo vệ trẻ khỏi suy dinh dưỡng?

Trước hết, người mẹ cần được chăm sóc sức khỏe tốt ngay từ khi mang thai – vì dinh dưỡng của mẹ chính là nền tảng cho con. Sau khi sinh, hãy cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục duy trì bú mẹ cho đến khi trẻ đủ 2 tuổi hoặc lâu hơn.

Khi bước vào giai đoạn ăn dặm, cha mẹ nên cho trẻ ăn đủ 4 nhóm thực phẩm: chất bột đường, chất đạm, chất béo, cùng rau củ và trái cây. Mỗi bữa ăn cần được chế biến phù hợp với độ tuổi, đảm bảo vệ sinh, và nên thay đổi thực đơn thường xuyên để kích thích vị giác của trẻ.

Ngoài ra, việc tiêm chủng đầy đủ, theo dõi cân nặng, chiều cao định kỳ, phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh nhiễm khuẩn cũng là chìa khóa giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

Một yếu tố quan trọng khác là môi trường sống. Trẻ cần được ở trong không gian sạch sẽ, được chăm sóc bằng tình yêu thương và sự quan tâm mỗi ngày. Vì đôi khi, sự thiếu hụt tình cảm cũng có thể làm chậm quá trình phát triển của con trẻ.

Phòng chống suy dinh dưỡng không chỉ là nhiệm vụ của gia đình, mà còn là trách nhiệm của cả cộng đồng – từ y tế cơ sở, trường học, đến xã hội. Khi tất cả cùng chung tay, mọi đứa trẻ Việt Nam sẽ có cơ hội được lớn lên trọn vẹn – khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tâm hồn. Bởi dinh dưỡng hôm nay chính là nền tảng cho tương lai của đất nước ngày mai.

Chế độ ăn cho người bị suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng thường xảy ra khi cơ thể không nhận đủ thức ăn, không đủ lượng hoặc cân bằng các chất dinh dưỡng cần thiết để cơ thể hoạt động bình thường. Chế độ ăn bổ sung các chất dinh dưỡng rất quan trọng để nâng cao thể trạng, ngăn ngừa các nguy cơ do suy dinh dưỡng kéo dài.